-
Neden evde sağlık hizmeti?
Evde sağlık, birey ve ailelerine ihtiyaçları olan sağlık ve bakım hizmetlerinin yaşadıkları ortamda sunulmasıdır. Evde sunulan hizmetler hasta bakımı, tedavi ve kişisel bakımın yanı sıra önleyici sağlık hizmetlerini de kapsayabilir. Evde sağlık ve bakım hizmetlerinden yararlanarak yaşamına devam eden kişinin, hayat kalitesinden ödün vermeden yaşadığı ortamda kalmaya devam etmesi mümkün olacak ve sevdiklerine yük olma endişesi azalacaktır.
Yapılan araştırmalar, tedavi kurumlarında uzun süreli yatışlara bağlı olarak kişilerde sosyal ve psikolojik rahatsızlıkların ortaya çıkabildiğini göstermektedir. Özellike kronik hastalığı olan kişilerin tedavilerinin, kendilerini en konforlu hissettikleri yerde yani evde devam etmesi çok önemlidir. Unutulmamalıdır ki pek çoğumuz için, kendimizi iyi hissetmediğimiz zaman bulunmak istediğimiz tek yer evimizdir.
Yaşlanma ile ortaya çıkabilecek bazı yetersizlikler, kişilerin sürekli gözlem altında bulunmalarını veya düzenli olarak bazı sağlık hizmetlerini almalarını mecburi hale getirebilir. Bu durumda kişinin ihtiyaç duyduğu sağlık ve bakım hizmetlerini evde alması, hem aileyi bu zor zamanlarında bir arada tutacak hem de kişinin mahremiyetinin korunmasını mümkün hale getirecektir.
Günümüzde hastalıkların görülme sıklığının artmasıyla birlikte evde sağlık hizmeti her yaştan kişi için ihtiyaç haline gelmiştir. Teknolojinin gelişmesiyle sağlık alanında kullanılan birçok cihazın taşınabilir hale gelmesi ve iletişim imkanlarının çoğalmasıyla ekip çalışmasının ve bilgi yönetiminin kolaylaşması, evde sağlık hizmetinin yaygınlığını artırırken, daha geniş kitleler tarafından tercih edilmesini sağlamıştır.
Nöroloji Hastalarına Yönelik Sunulan Evde Sağlık Hizmetleri
Nöroloji, sinir sisteminin anatomik ve fizyolojik özellikleri ile çeşitli nedenlerle ortaya çıkan bozukluklarını ve klinik hastalıkları inceler. Günümüzdeki bilimsel gelişmeler ve yenilikler nörolojinin birçok alt bölümünü ortaya çıkarmıştır. Beyin damar hastalıkları, kas hastalıkları, Multipl Skleroz ve benzeri hastalıklar, Parkinson hastalığı, Alzheimer ve benzeri demans hastalıkları ve beyin ve omurilik tümörleri ve iltihaplanmaları bunlardan bazılarıdır.
Nörolojik hastalıklar sinir sisteminin çok çeşitli ve farklı yerlerini etkileyebilmektedir. Hareket sistemi sorunları görülebilir, beynin bazı kısımlarına etki ettiğinde unutkanlık hastalığına yol açabilir, kaslara etki ettiğinde ise çabuk yorulma, kasılma gibi durumlara neden olabilir.
Kişinin hastalıktan dolayı nörolojik işlevlerinde oluşan bozulma göstergeleri dikkatle değerlendirilmelidir. Bazı kişiler kısa süreli bir iyileştirme programından sonra, bazıları ise poliklinik izlem ile rehabilitasyona gereksinim duymadan iyileşebilmektedir. Bazı kişiler için ise bakımın sürekliliği gerekir ve rahatsızlıktan dolayı kişinin yaşayabileceği yataktan kalkma, öz bakım yapmak, yemek yeme gibi günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmedeki olumsuz etkiler en aza indirilecek bir bakım planı oluşturulmalıdır. Bu kişiler için profesyonel sağlık çalışanları tarafından sunulan evde sağlık ve bakım hizmetlerinin planlanması büyük önem arz etmektedir. Günümüzde Alzheimer ve benzeri demans hastalıklarının görülme sıklığı 65 yaş ve üstü kişilerde %5’e yükselmiştir, işte bu demografik değişimle gelen durum evde sağlık hizmetlerine neden çok ihtiyaç duyuluyor sorusunu açıklamaktadır.
Alzheimer Hastalarına Yönelik Sunulan Evde Bakım Hizmetleri
1900’lü yılların başında Alman bilim insanı Dr. Alois Alzheimer tarafından teşhis edilmiş olan ve onun ismini taşıyan Alzheimer hastalığı, beynin birçok fonksiyonunda gerilemelere sebep olan bir sinir hastalığıdır. Alzheimer hastalığının belirtileri ilerleyen dönemde hastanın kendini ifade edememesi, günlük aktivitelerini yerine getirememesi, çevreyle ilişkilerinin bozulması, hesap muhakeme yeteneğinin ve algılamanın bozulması gibi hastanın kendi kendine bakamayacağı duruma gelmesine sebep olabilir. Hastalığın son evresinde, kişi günlük ihtiyacını bağımsız olarak karşılayamayan, bağımlı bir hale gelebilir.
Halk arasında bunama olarak bilinen demansın en sık görülen sebebi olan Alzheimer hastalığı yavaş ilerleyici bir hastalıktır, tanı aldıktan sonra uzun bir süre kişinin yaşam kalitesi korunabilmektedir. Hastalığın hasta yakınları tarafından doğru anlaşılması hastaya yardımcı olmak için ilk şartı oluşturmaktadır, bu bağlamda konuyla ilgili sağlık personellerinden yardım alınması yaşam kalitesinin korunmasına yardımcı olmaktadır.
Amerika’da yapılan bir çalışma Alzheimer tanısı olan bir hastanın ortalama 8 yıl bakıma ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Çoğu zaman hastanın yakınları bakım işini üstlenmekte ve bu bakımı sağlayabilmek için çalışma saatlerini azaltmakta ya da bakım verebilmek için işlerinden ayrılmak zorunda kalmaktadırlar. Uzun süreli olarak olarak bir Alzheimer hastasına bakım sağlamak kolay değildir ve birçok aile ferdi belirli bir sürenin sonunda tükenmişlik yaşamakta veya kendisini yakınının değişen sağlık ihtiyaçları nezdinde yetersiz hissetmektedir. Bu nedenle aileler bakım için profesyonel desteğe ihtiyaç duymaktadırlar.
Evde Hasta Bakımının Avantajları ve Dezavantajları
Evde Bakım Hizmetlerinin Avantajları
Evde sağlık hizmeti, kişinin yaşadığı ortamda, ailesinden ve sosyal çevresinden ayrılmadan ihtiyaç duyduğu sağlık ve bakım hizmetlerine ulaşması temeline dayanır. Evde sağlık ve bakım hizmetleri, ihtiyaca ve tercihe özel olarak tasarlandığı için bireyin konforunu artırır.
Evde Bakım Hizmetlerinin Dezavantajları
Evde bakımın avantajlı yanları olduğu gibi dezavantajlı yanları da bulunmaktadır. Öncelikle evde hizmet sunumu detaylı bir hazırlık süreci ve ciddi bir denetim mekanizması gerektiren kapsamlı bir organizasyondur. Doğru planlama ve koordinasyon olmadığı takdirde, hasta, yakınları ve hizmet veren personel mağdur olabilir.
Benzer şekilde, evde sağlık hizmeti almak isteyen aileler acil bir durum gerçekleştiği takdirde ev ortamında bir tedavi kurumunda olduğu kadar hızlı ve kapsamlı müdahele edilemeyeceğini öngörmeli ve buna göre plan yapmalıdır.
Son olarak, evde hizmet verecek personelin kapsamlı bir değerlendirme süreciyle seçilmesi ve ancak gerekli eğitimleri aldıktan sonra evde görevlendirilmesi önem arz etmektedir. Personelin sadece hastanede hizmet vermeye alışık olması ve ev ortamı konusunda eğitim ve oryantasyon almamış olması, ev ortamındaki verimliliğini azaltabilir, hasta ve aile ile etkili iletişim kurulmasına engelleyebilir.
Özel Evde Bakım Şirketlerinin Avantajları Neler?
Günümüzde evde sağlık hizmeti almak isteyenler, tercihlerine göre Sağlık Bakanlığı’na bağlı evde sağlık birimlerinden, bulundukları belediyenin evde sağlık ve bakım hizmetleri bölümünden, özel hastanelerin evde bakım birimlerinden veya özel evde bakım şirketlerinden hizmet alabilirler.
Sağlık Bakanlığı’na bağlı evde sağlık birimleri tarafından sunulan hizmetler hekim muayenesi, hemşire ziyareti, fizyopteraist ziyareti ile tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım, takip ve rehabilitasyon hizmetlerinin yapılmasını kapsamaktadır. Özel evde bakım şirketleri ise bu hizmetlere ilaveten 12 saat veya 24 saat süreli hemşire veya hasta bakıcı nöbeti hizmeti sunmaktadır. Eğer yakınızın ihtiyacı gün boyu gözlem ve gün boyunca çeşitli desteklerin sunulmasını içeriyorsa, özel evde bakım şirketlerinden faydalanabilirsiniz.
Günümüzde tıp teknolojisindeki gelişmelerle beraber yoğun bakım dahil pek çok durum için evde bakım olanağı bulunmaktadır. Tedavi kurumlarından erken taburcu olup, evde bakım hizmeti alarak rehabilitasyon süreçlerini evde devam ettiren hastaların, bedensel ve ruhsal olarak genel sağlık durumlarında tedavi kurumlarında uzun kalış yapan hastalara göre daha hızlı iyileşme görüldüğü ve yine bu gruba göre tedavi kurumuna yeniden yatış oranının daha düşük olduğu gözlemlenmiştir.
